بازخوانی یک تجربه : "بانک روستا"، بانک تهیدستان

چگونه می توان از تجربه محمد یونس برای خلق کارآفرینی اجتماعی در کشورمان الگوبرداری کرد .؟ شما برای حل معضل اجتماعی فقر چه ایده کارآفرینانه ای دارید ؟

 از خود می‌پرسیدم: چرا درس‌های دانشگاهی‌ام در واقعیت زندگی صفیه هیچ معنایی نداشت؟

محمد یونس، اقتصاددان و متفکر بنگلادشی، یکی از پیشروان مبارزه با فقر در سطح بین‌المللی محسوب می‌شود. کوشش‌های موثر این اقتصاددان در مبارزه با فقر، باعث شد که در‌ سال ۲۰۰۶ جایزه صلح نوبل به او تعلق گیرد. محمد یونس با تأسیس یک بنیاد خیریه غیردولتی به نام «گرامین بانک» توانست جهش بزرگی در فقرزدایی در بنگلادش ایجاد کند. «گرامین» در زبان بنگلادشی به معنای کشاورز است و یونس این عنوان را از آن جهت برگزید که گروه‌های هدف او در اعطای وام‌های خرد و تقریبا بدون بهره، عمدتا در روستاها و حاشیه‌های شهرها زندگی می‌کنند. فعالیت گرامین بانک، برخلاف باور رایج در سیستم‌های بانکداری موجود، بر مبنای اعطای وام و نیز سایر خدمات بانکی بدون وثیقه به فقرا قرار دارد. به این ترتیب گرامین‌بانک که نخستین بانک تخصصی ویژه فقرا محسوب می‌شود، توانسته است بیش از پنج‌میلیون فقیر بنگلادشی را تحت‌پوشش بگیرد که بالغ‌بر ۹۰‌درصد آنان را زنان سرپرست‌خانوار تشکیل می‌دهند.

محمد یونس، روز ٢٨ژوئن ١٩٤٠، در دهکده باثوآ، واقع در منطقه بریتیش‌راج (بنگلادش مدرن) و در خانواده‌ای مسلمان به دنیا آمد. وی تحصیلات دانشگاهی خود را در‌ سال ١٩٥٧، در گروه اقتصاد دانشگاه داکا شروع کرد و پس از اخذ مدرک کارشناسی‌ارشد، در‌ سال ١٩٦١ به‌عنوان مدرس در اقتصاد در کالج چیتاکونگ مشغول به فعالیت شد که طی آن دوران یک کارخانه بسته‌بندی راه‌اندازی کرد که سوددهی مناسبی هم داشت. در‌ سال ١٩٦٥ با دریافت بورسیه تحصیلی کامل، برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و ٥‌سال بعد، موفق به اخذ مدرک دکترا از دانشگاه وندربیلت شد. یونس در زمان جنگ آزادی‌خواهانه بنگلادش در‌سال ١٩٧١، کمیته شهروندی موثری را بنیان‌گذاری کرد.

شاید بتوان نقطه‌عطف زندگی محمد یونس را بعد از بازگشت به بنگلادش، دانست. او از آمریکا به بنگلادش آمد و با مشاهده قحطی حاصل از جنگ، خود را درگیر فعالیت‌های کاهش فقر کرد و به‌عنوان پروژه‌ای تحقیقاتی، یک برنامه اقتصادی روستایی را طراحی کرد.